Từ việc nuôi ngựa đến sản xuất huyết thanh và vaccine: Di sản của Yersin

Nhà bác học Alexandre Yersin, một trong những nhân vật tiêu biểu trong lĩnh vực y học và thú y tại Đông Dương, đã có những đóng góp to lớn không chỉ trong việc nghiên cứu dịch bệnh mà còn trong phát triển nông nghiệp và ngành y tế. Hành trình của ông bắt đầu từ việc nuôi ngựa để sản xuất huyết thanh, trong bối cảnh lịch sử và y học vào thế kỷ 19.

Thành lập Viện Pasteur tại Việt Nam

Phòng thí nghiệm đầu tiên ở Đông Dương được Albert Calmette thành lập năm 1890 tại Sài Gòn, hình thành nên tiền thân của Viện Pasteur Sài Gòn, với Calmette là Giám đốc đầu tiên. Hai năm sau, Yersin đã xây dựng phòng thí nghiệm thứ hai tại Nha Trang, và từ đó, Bệnh viện Pasteur Nha Trang cũng được hình thành dưới sự lãnh đạo của ông.

Một góc Trại chăn nuôi Suối Dầu ở xã Suỗi Tân, huyện Cam Lâm, tỉnh Khánh Hòa – tiền thân là cơ sở chăn nuôi súc vật thí nghiệm do Yersin xây dựng năm 1896.

Sản xuất huyết thanh và Vaccine

Yersin đã không ngừng nỗ lực trong việc phát triển ngành thú y ở Việt Nam. Năm 1896, ông xây dựng cơ sở nuôi ngựa với mục đích sản xuất huyết thanh chữa bệnh dịch hạch. Tuy nhiên, không chỉ dừng lại ở đó, các nghiên cứu của ông còn mở ra nền tảng cho ngành thú y ở Việt Nam, khi ông sản xuất các loại vaccine và huyết thanh phòng bệnh như tụ huyết trùng, dịch tả cho bò, lợn, gà.

Đến năm 1899, Yersin đã thành lập thêm phòng thí nghiệm nghiên cứu bệnh trên gia súc và tổ chức đào tạo cho nhân viên thú y tại Đông Dương.

Hướng đến trồng cây dược liệu

Khi các hoạt động sản xuất vaccine đã ổn định, Yersin định hướng đầu tư vào trồng cây lấy thuốc. Ông đã sử dụng nguồn lực tài chính từ việc sản xuất huyết thanh để trồng cao su và canh-ki-na, với hy vọng tạo ra sự tự chủ cho Viện Pasteur Nha Trang.

Yersin đã thử nghiệm trồng cây canh-ki-na ở các vùng cao nguyên, và thành công ở Đơn Dương, nơi cây phát triển mạnh mẽ, cung cấp nguyên liệu cho sản xuất thuốc ký ninh chữa trị sốt rét.

Căn nhà lá đồng thời là “phòng thí nghiệm” của Yersin ở Hồng Kông – nơi ông tìm ra vi trùng dịch hạch.

Đóng góp cho giáo dục y khoa

Năm 1902, trong khi phát triển Viện Pasteur Nha Trang và Trại chăn nuôi Suối Dầu, Yersin được mời làm Hiệu trưởng Trường Y Đông Dương, trường đại học đầu tiên ở Đông Dương, với mục tiêu đào tạo thầy thuốc bản xứ và trở thành trung tâm văn hóa, khoa học kỹ thuật.

Dưới sự lãnh đạo của ông, trường đã tuyển sinh khóa đầu tiên vào tháng 3 năm 1902, đánh dấu bước khởi đầu cho hệ thống giáo dục y khoa hiện đại tại Việt Nam.

Những di sản không thể phai nhòa

Yersin không chỉ là một nhà khoa học vĩ đại mà còn là một người thầy, người bạn của dân làng, ông sống giản dị và gần gũi, luôn chia sẻ kiến thức và tình thương với những người xung quanh. Những đóng góp của ông cho ngành y tế và thú y ở Việt Nam vẫn còn ảnh hưởng mạnh mẽ đến ngày nay.

Trải qua hơn một thế kỷ, Viện Pasteur Nha Trang và Trại chăn nuôi Suối Dầu vẫn tiếp nối công việc của Yersin, cung cấp hơn 8.000 lít huyết thanh thô mỗi năm và không ngừng phát triển các hoạt động nghiên cứu y học và thú y.

Ghi chú: Để tìm hiểu thêm về Yersin và những đóng góp của ông, bạn có thể tham khảo thêm tài liệu tại Viện Pasteur Nha Trang hoặc trang thông tin giáo dục liên quan đến Yersin.

Nguồn Bài Viết “Ông Năm” YERSIN – Nhà bác học, ân nhân vĩ đại của nhân loại